بررسی نمادشناختی اعداد 3، 7 و19 در نگاره معراج پیامبر اثر سلطان محمد

نمادهایی مثل اعداد نقش مهمی در زندگی و البته ناخودآگاه انسان دارند و تفسیر این نمادها یکی از دغدغه های بشر بوده است. از سوی دیگر اعداد فقط برای شمارش نیستند بلکه از ایام قدیم با نمادها در ارتباط تنگاتنگ بوده اند و تفسیر اعداد یکی از قدیمی ترین علوم در بررسی نمادها محسوب می شود. در نگارگری که از مهم ترین رشته های هنر اسلامی است، جهان تصویر شده، جهانی است همراه با چکیده نگاری و نمادپردازی که از بارزترین نمادهای آن، نمادها وتناسبات عددی و هندسی هستند که این گونه برداشت ها را بالاخص در دوره صفوی و در آثار مکتب تبریز می بینیم. مکتب تبریز بسیار متأثر از علم اعداد بوده و از آن جایی که سلطان محمد یکی از بزرگ ترین و مهم ترین هنرمندان این مکتب و معروف ترین اثر او تابلوی معراج پیامبر است، برآن شدیم تا این اثر را از دیدگاه علم اعداد بررسی کنیم. هدف اصلی از این تحقیق، بررسی نظریه های مختلف صادر شده از جانب صاحب نظران و به خصوص عرفا، در زمینه علم اعداد و بالطبع علم حروف می باشد. به طوریکه از رهگذر این مطالعات به نتایجی مفید در زمینه عقاید هنراسلامی و نیز آشنایی با نوع جهان بینی هنرمند-عارف مسلمان در برخی از جنبه های آن و به خصوص در هنر نگارگری در مکتب تبریز صفوی و در نگاره معراج اثر سلطان محمد و یافتن جنبه های رمزی این آثار بپردازیم. در این خصوص سه عدد پرمعنا در علم الاعداد اسلامی، یعنی 3، 7 و 19 را به عنوان شاخص برگزیده ایم. روش یافته اندوزی این تحقیق به شیوه کتابخانه ای و مطالعه موردی و به روش تاریخی انجام پذیرفته است. هم چنین از نظر هدف، تحقیقی است بنیادین که به صورت توصیفی و مقایسه ای تجزیه و تحلیل خواهد شد. مهم ترین نتیجه ای که ازاین تحقیق به دست خواهد آمد، علل تقدس علم اعداد و حروف در میان عارفان و هنرمندان اسلامی است و تعیین مفاهیم خاصی که این علوم در آثار هنراسلامی و به خصوص در نگارگری مکتب دوم تبریز و نگاره معراج سلطان محمد داشته اند و بیان مفاهیم اعداد 3، 7 و 19 در این نگاره و اینکه این نوع تفکر به چه منبعی می رسد.